Chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć czym jest jajo, jednak dla zachowania zasady, przybliżymy jego definicję. Czym jest jajko i dlaczego jest ono tak ważne? Stanowi ono początek wszystkiego, zwłaszcza biologicznie. Na co dzień wykorzystujemy je głównie w kuchni, choć i mikrobiologii. Jak się ma do jajka temat taki jak malowanie jajek? Sprawdzimy!
Co to jest jajko?
Jajko to biologiczna struktura składająca się z białka, żółtka i błonki. Jest produktem układu rozrodczego samicy ptaków, gadów i niektórych ssaków. Jajka są jednym z najważniejszych źródeł białka w diecie ludzi i zwierząt. Jaja kurze są najczęściej spożywanymi jajami w krajach zachodnich i są powszechnie wykorzystywane w gotowaniu i pieczeniu. Jaja są bogate w składniki odżywcze, takie jak białko, witaminy (zwłaszcza witamina D), minerały i tłuszcze. W kuchni jaja można przygotowywać na wiele sposobów, w tym gotowane na twardo, gotowane na miękko, sadzone, smażone lub pieczone.
Jakie jajka jemy?
Najpowszechniejsze są oczywiście jaja kurze. To ich spożywamy najwięcej na świecie. Spożywamy je w wielu formach – są również bazą wielu produktów gotowych, takich jak ciastka, ciasta, przekąski. Oto 7 gatunków ptaków, których jaja najchętniej jemy:
- Kurze – to najpopularniejsze jaja spożywane na całym świecie. Są stosowane w gotowaniu, pieczeniu i wypiekach.
- Kacze – jaja kaczek są większe niż jaja kurze i mają twardszą skorupkę. Są one często stosowane do przygotowywania potraw w kuchni azjatyckiej.
- Gęsie – jaja gęsie są większe niż jaja kaczek i kur. Są one bardziej tłuste i mają intensywniejszy smak. Są stosowane do gotowania, smażenia i wypieków.
- Strusie – jaja strusie są bardzo duże, jedno jajo może ważyć nawet do 2 kilogramów. Są stosowane w specjalistycznych kuchniach, np. w kuchni afrykańskiej.
- Przepiórcze – to mniejsze jaja, często stosowane jako przekąska lub dodatek do sałatek.
- Bażanty – jaja bażantów są stosunkowo duże i mają skorupkę o brązowym kolorze. Są one stosowane do przygotowywania potraw w kuchni europejskiej.
- Indyki – jaja indyków są większe niż jaja kurze, ale rzadziej są spożywane.
Warto pamiętać, że jaja niektórych gatunków zwierząt mogą być trudno dostępne lub niebezpieczne do spożycia ze względu na ryzyko chorób przenoszonych przez jaja, takich jak salmonella.
Naturalne kolory jaj – malowanie jajek naturalnie
Najczęściej w naszych domach pojawiają się jaja białe, piaskowe, beżowe, czasem brązowe. Warto zaznaczyć, że jajka występują w różnych kolorach skorupek, zależnie od gatunku ptaka. Oto niektóre z najczęściej występujących kolorów jajek:
- Białe – to najczęstszy kolor jajek kurzych i kaczych.
- Brązowe – jajka kurze, kaczki i gęsi mogą mieć brązowe skorupki. Jajka o brązowej skorupce są często uważane za zdrowsze lub naturalniejsze.
- Zielone – jajka kurek i niektórych gatunków kaczek mogą mieć zielone lub niebieskie skorupki.
- Różowe – jajka flamingów mają różowe skorupki.
- Czarne – jajka strusi i niektórych gatunków kaczek mogą mieć czarne skorupki.
- Kremowe – jajka bażantów i przepiórek mają kremowe skorupki.
Warto zauważyć, że kolor skorupki jajka nie wpływa na jego jakość ani wartość odżywczą. Różnice w kolorze jajek wynikają głównie z różnic w genetyce ptaków, a nie z ich składu odżywczego lub smaku.
Pisanki czyli malowanie jajek i wielkanocna tradycja
Pisanki to tradycyjne, dekorowane jajka, które są często kojarzone z kulturą i tradycjami wiosennymi i wielkanocnymi. Takie ozdobne jajka są często malowane lub zdobione w różnorodny sposób, zależnie od regionu, w którym się je produkuje. W Polsce i wielu krajach Europy Wschodniej, pisanki są ważnym symbolem Wielkanocy.
Pisanki to również nazwa dla jajek, które zostały ugotowane lub upieczone z barwnikiem, a następnie dekorowane w różny sposób. W Polsce pisanki są tradycyjnie wytwarzane poprzez ręczne malowanie barwnikami naturalnymi, wycinanie wzorów w wosku lub klejenie do jajek specjalnych naklejek z motywami religijnymi lub ludowymi.
Pisanki mogą być również nazywane kraszankami, malowankami, czy też jajkami dekoracyjnymi. Są one popularne w wielu krajach na całym świecie jako ozdoba stołu lub prezent z okazji świąt, ale także jako element rękodzielniczy i artystyczny.
Naturalne metody farbowania jajek
Istnieje wiele sposobów na zafarbowanie jajka. Najprostszym jest wykorzystanie specjalnych barwników. Występują w formie tabletek do rozpuszczania, gotowego roztworu, żelu lub proszku. Można wykorzystać w tym celu również zwykły barwnik spożywczy (używany do ciasta czy kremu). Najlepiej jednak wykorzystywać 100% naturalne sposoby na uzyskanie ciekawego koloru jajka. Barwienie jajek na Wielkanoc w sposób naturalny jest bardzo łatwe. Można wybrać jedną z dwóch metod: gotować jajka razem z naturalnymi składnikami lub moczyć ugotowane jajka w wcześniej przygotowanym wywarze. Do obu metod potrzebne są: garnek, ocet oraz odrobinę soli. Przygotuj także talerz wyłożony papierowym ręcznikiem, na którym będziesz układać gotowe pisanki. Aby uzyskać połysk i utrwalić kolor, wystudzone jajka można posmarować olejem.
Farbowanie jajek w łupinach cebuli
Bardzo tradycyjnym sposobem na uzyskanie bordowego koloru jajek jest barwienie ich w łupinach cebuli, co jest popularnym babcinym sposobem. Aby to zrobić, należy zbierać skórki cebuli kilka tygodni przed świętami, w zależności od ilości cebuli, którą zamierzasz wykorzystać. Im więcej skórek, tym lepiej. Następnie należy suszyć je w woreczku, aby się nie zgniotły.
Do garnka należy włożyć łupiny cebuli, a na nich ułożyć jajka. Należy zalać wszystko zimną wodą, dodać 2/3 łyżki octu i trochę soli, a na górze ułożyć resztę łupinek. Następnie gotować wszystko przez 10 minut. Po ugotowaniu jajka należy pozostawić w garnku do wystudzenia, co pozwoli na uzyskanie pięknego, ciemnego koloru. Interesującym trikiem jest wyjmowanie jajek z garnka w pewnych odstępach czasu, co pozwoli uzyskać efekt ombre, czyli jajka w różnych odcieniach.
Farbowanie jajek w kapuście czerwonej/fioletowej/modrej
Już sama definicja kapusty budzi kontrowersje – to jaka w końcu ta kapusta. Czerwona? Fioletowa? Czy modra? Na szczęście barwienie jajek z jej pomocą jest stosunkowo proste. Dzięki użyciu czerwonej kapusty, można uzyskać niebiesko-fioletowy kolor jajek. Aby tego dokonać, należy posiekać pół główki kapusty, włożyć ją do garnka, dodać odrobinę soli i zalać wodą. Następnie gotować wszystko przez 10 minut. Uzyskanie niebieskich i fioletowych jajek jest również możliwe przy użyciu wywaru z jagód i borówek.
Niebieskie jajka
Aby uzyskać niebieski kolor na jajkach, wystarczy użyć czerwonej kapusty. Należy po prostu umieścić jajka w wywarze z czerwonej kapusty i gotować przez 10 minut. Następnie można pozostawić jajka w wywarze, aż uzyskają pożądany kolor – nawet przez całą noc!
Fioletowe jajka
Jeśli chcesz uzyskać fioletowy kolor na jajkach, nie należy wylewać wywaru z czerwonej kapusty. Zamiast tego, należy wlać go do garnka, usuwając przy tym liście, a następnie dodać 3 łyżki octu i dokładnie wymieszać. Po przygotowaniu tej mikstury, można umieścić niebieskie jajka, przygotowane zgodnie z instrukcją powyżej, do garnka. Następnie należy moczyć jajka w tej miksturze przez kolejne 8 godzin.
Żółte jajka – farbowanie jajek kurkumą
Kurkuma to substancja, która może bardzo łatwo zafarbować dłonie, ale równie dobrze radzi sobie z barwieniem jajek. Aby przygotować wywar, należy wlać wodę do garnka, dodać 4-5 łyżek kurkumy, odrobinę soli i octu, a następnie wrzucić jajka i gotować przez 10 minut. Należy pozostawić jajka do wystygnięcia lub po prostu zostawić je w garnku przez kolejne 2 godziny. Po tym czasie jajka będą gotowe!
Różowe i czerwone jajka – farbowanie jajek burakami
Aby przygotować jajka w barwie buraczanej, należy obrać buraki, pokroić je na plastry i umieścić w garnku. Następnie należy dodać jajka, sól i 3-4 łyżki octu i gotować przez 10 minut. Jajka należy pozostawić do wystygnięcia, a nawet zostawić na całą noc, aby uzyskać pożądany kolor. Intensywność kolorów wzmacniaj trzymając je dłużej w roztworze.
Białe jaja można zafarbować także w czerwonym winie. Wystarczy wrzucić jajo na jakiś czas do naczynia z winem, by uzyskać piękny amarantowy kolor.
Zielone jajka – farbowanie szpinakiem
Aby uzyskać zielone jajka, warto skorzystać ze świeżego szpinaku. Wystarczy ułożyć zielone liście na dnie garnka, zalać je wodą i zagotować. Następnie do gotującego się szpinaku dodać jajka i gotować przez 15 minut. Wszystko pozostawiamy na noc, aby uzyskać intensywny zielony kolor skorupek.
Pomarańczowe jajka – farbowanie jaj marchwią
Aby uzyskać pomarańczowe jajka, należy wykorzystać marchew lub sok z marchwi. Najlepiej wykorzystać do farbowania białe jajka – efekt będzie dużo mocniejszy, niż na jajach piaskowych czy brązowawych. Aby uzyskać pomarańczowy kolor jaja, należy jajko wrzucić na dłuższy czas do soku z marchwi.
Brązowe jajka – farbowanie herbatą
Ciekawy kolor jajka zapewni również farbowanie go w mocnej herbacie, tzw. czaju. Wystarczy białe jajko (z białą skorupką) wrzucić na kilka godzin do mocnej herbaty, a następnie wyjąć. W zależności od intensywności herbaty i czasu trzymania, możemy uzyskać różną intensywność barwy brązowej.
Malowanie jajek farbkami – kreatywna zabawa z dziećmi
Ugotowane białe jajka można też po prostu pomalować farbkami. Będzie to świetna okazja do wspólnego ozdabiania pisanek z dziećmi. Do dekorowania jajek sprawdzą się zarówno farby akwarelowe, jak i typowe szkolne plakatówki. Należy pamiętać o tym, że to „brudna” zabawa, a takie jajka będą długo schły, więc należy przygotować je z odpowiednim wyprzedzeniem.
